Fluvium verstookt jaarlijks 70.000 kuub minder gas

Schoolbestuur Fluvium in Geldermalsen bespaart door energiemanagement met behulp van een Gebouw Beheer Systeem (GBS) in 14 scholen jaarlijks 70.000 kubieke meter gas. Het verbruik in de oude gebouwen kan nog veel verder omlaag, maar dan moet de gebouwschil worden aangepast. Daarvoor is het bestuur afhankelijk van de gemeente. In de afgelopen jaren zijn er door controller Robin Smit diverse initiatieven genomen, renovatieplannen bedacht en businesscases uitgewerkt, maar tot dusver is het niet gelukt om een renovatieproject te realiseren.

Energiemanagement is de eerste stap
Fluvium is in 2006 ontstaan uit de verzelfstandiging van het openbaar onderwijs in de gemeenten Geldermalsen en Neerijnen, tegelijk met de invoering van de lumpsum. Er werd toen nog gewerkt volgens een systematiek waarin energiebesparing geen issue was. Er was een potje met geld om de gebouwen te verwarmen en zolang dat niet werd overschreden was het goed. Toen Robin Smit in 2007 als controller bij Fluvium ging werken vielen hem de hoge uitgaven voor energie direct op, zeker in relatie met de MI-vergoedingen die daar tegenover staan. Hij ging meteen op zoek naar methoden om het energieverbruik omlaag te krijgen.

Smit ging in zee met Sweco (destijds Grontmij). Dat bedrijf had een project om op basis van monitoring en bijsturing verstandiger met energie om te gaan. Fluvium liet versneld slimme meters plaatsen. Als dat niet kon werd gebruik gemaakt van dataloggers. Na een periode van monitoren werd duidelijk hoeveel gas er verstookt werd. Robin Smit: "Er was niets ingeregeld. De kachels stonden altijd aan. In het weekeinde, 's nachts, in de vakanties. Het was één grote puinhoop."

Om het probleem goed aan te pakken werd een projectgroep gevormd. Die bestond uit Sweco, de vaste installateur Steennis en Robin Smit namens Fluvium. In de projectgroep was de kennis voorhanden om ideale stookprofielen voor de scholen te definiëren. Met een stookprofiel wordt de verwarming zo ingesteld dat er een aangename temperatuur in de scholen is, terwijl er zo weinig mogelijk gas wordt gebruikt. Om dat goed te kunnen regelen was er een systeem nodig om de verwarmingsinstallaties op afstand te controleren en in te stellen. De installateur maakte Smit attent op het Synco Gebouw Beheer Systeem (GBS) van Siemens. Dat werd in de scholen geplaatst. De installateur zorgde ervoor dat de verwarmingssystemen goed werden ingesteld.

Met het GBS en de monitoring van Sweco kon in vrij korte tijd voor elk schoolgebouw een ideaal stookprofiel worden gemaakt. Het totale gasverbruik voor de 14 scholen ging met ruim 30% omlaag van ongeveer 220.000 naar 150.000 kubieke meter. Smit: "Door die besparing van 70.000 kuub werden alle investeringen binnen enkele jaren terugverdiend. De financiële voordelen komen nu direct ten goede aan de scholen." Nu de stookprofielen voor elke school optimaal zijn is intensief monitoren niet meer nodig. Daarom is het contract met Sweco na vier jaar beëindigd.

Volgende stap vraagt inzet Rijksoverheid
Door de inzet van het schoolbestuur zijn alle kansen benut om het energieverbruik van de schoolgebouwen zo laag mogelijk te krijgen. "Aan het inregelen van de installaties valt niets meer te verbeteren. Het energieverbruik kan nog wel veel verder omlaag, maar dan moet de gebouwschil worden verbeterd. Voor deze investeringen zijn we mede afhankelijk van een financiële bijdrage vanuit de gemeente, respectievelijk de Rijksoverheid."

De meeste schoolgebouwen van Fluvium zijn 50 of 60 jaar oud. Ze zijn nooit eerder gerenoveerd en-of geïsoleerd. De gebouwen zijn energetisch zo lek als een mandje. In de afgelopen jaren heeft Robin Smit allerlei initiatieven genomen om de gebouwen te laten renoveren. Zo is er samen met de provincie geprobeerd om een revolverend fonds in het leven te roepen. Ook is er op provinciaal niveau een Kennisplatform Binnenluchtkwaliteit basisscholen Gelderland opgericht. Vanuit dat platform heeft er, vanuit een samenwerking tussen de gemeenten Geldermalsen en Neerijnen, CPOB, Eben Haezer Waardenburg en Fluvium, een marktconsultatie plaatsgevonden voor de renovatie van alle scholen in beide gemeenten. Uit deze innovatieve consultatie in samenwerking met grote landelijke partijen zijn sluitende businesscases uitgewerkt om twee Fluvium-scholen te renoveren.

Al die initiatieven hebben wel geleid tot plannen en voorstellen tot prestatiecontracten, maar nog niet tot concrete projecten. Het voor renovatie van de scholen in de voormalige gemeente Geldermalsen beschikbare bedrag (van €600,- per vierkante meter plus €200 cofinanciering van Fluvium) is lang niet toereikend. Voor een levensduur verlengende renovatie van de schoolgebouwen is twee á drie keer zoveel geld nodig. Robin Smit: "Als koploper op gebied van energiebesparing, zitten wij nog steeds in dezelfde oude scholen. Het enige wat we hebben gerealiseerd zijn de dingen waarin wij als schoolbestuur zelf konden investeren.”

Toch heeft het schoolbestuur goede hoop dat er binnenkort een oplossing komt. "Het besef dat er iets moet gebeuren groeit. De wil is er wel, het zoeken is naar een gezamenlijke oplossing voor het gebrek aan bekostiging. Fluvium hoopt dat het Klimaatakkoord handvatten gaat bieden om deze belemmering weg te nemen”

Deze praktijkervaring is opgesteld vanuit het ondersteuningsprogramma ‘Scholen besparen Energie’. Dit 2-jarige programma ondersteunt schoolbesturen in 2019 en 2020 bij het nemen van eenvoudige en laagdrempelige maatregelen om energie te besparen.

In bovenstaande praktijkcasus is invulling gegeven aan 4 van de 10 maatregelen waarmee scholen aan de slag kunnen. Voor een volledig overzicht van de tips wordt verwezen naar de website www.scholenbesparenenergie.nl.

Hulp nodig? Bel de Helpdesk 085-3032602.  Hulp nodig  op locatie? Vraag de energiebespaarder aan via www.scholenbesparenenergie.nl.